Zachod24.pl
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
  • AKTUALNOŚCI
  • PUBLIKACJE
    • Felieton
    • Face news
    • (Bez)obrazy
    • Audycje
    • Listy
  • AUTORZY
    • Krzysztof Chmielnik
    • Andrzej Pierzchała
    • Simon White
    • Daniel Sawicki
    • Adam Ruszczyński
    • Janusz Życzkowski
    • Kamil Hypki
    • Marek Poniedziałek
    • Redakcja
  • O NAS
  • KONTAKT
Zachod24.pl
  • AKTUALNOŚCI
  • PUBLIKACJE
    • Felieton
    • Face news
    • (Bez)obrazy
    • Audycje
    • Listy
  • AUTORZY
    • Krzysztof Chmielnik
    • Andrzej Pierzchała
    • Simon White
    • Daniel Sawicki
    • Adam Ruszczyński
    • Janusz Życzkowski
    • Kamil Hypki
    • Marek Poniedziałek
    • Redakcja
  • O NAS
  • KONTAKT
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
Zachod24.pl
Strona główna Publicystyka Felieton

Jarłyk

Krzysztof Chmielnik Krzysztof Chmielnik
24 listopada 2019
A A
fot. Pixabay

fot. Pixabay

Udostępnij na FacebookuUdostępnij na Twitterze

Warto przyswoić do polskiego słownika politycznego słowo „jarłyk”. Według słownika języka polskiego znaczy ono tyle co – „dekret władców mongolskich i tatarskich zawierający rozkazy dla książąt podbitych ziem”. Zgodnie z taktyką dezinformowania, definicja ta nie podaje istoty owych rozkazów. Sięgnijmy zatem do wikipedii. Tam podobne omijanie istoty rzeczy i trzymanie się tego, że w języku tureckim jarłyk znaczy – rozkaz.

Mamy zatem do rozważenia dwie kwestie. Pierwszą – czym w praktyce były owe rozkazy i jakie relacje tworzyły pomiędzy tymi, którzy rozkazywali i tymi, którzy rozkazy otrzymywali. Drugą kwestią być może ważniejszą, jest pytanie, dlaczego w oficjalnych definicjach, nie podaje się praktycznego kontekstu mongolskich rozkazów wydawanych zarządcom podbitych ludów.

Zatem po kolei. Ów jarłyk był rodzajem kontraktu pomiędzy władzą okupacyjną a kolaborancką władzą lokalną. Istotą owego kontraktu był bilans kosztów i zysków z okupacji podbitego terytorium. Mongołowie znający chińskie koncepcje strategiczne uznali, że zamiast pilnować podbitych samemu, lepiej to zlecić komuś posłusznemu i lokalnemu, lepiej zorientowanemu w sprawach miejscowych. Celem jarłyku było wyciśnięcie z podbitych terytoriów maksymalnego zysku. W ramach jarłyku lokalny władca otrzymywał piękny tytuł księcia wraz z obowiązkiem dostarczania okupantowi określonej kwoty lub określonych dóbr. Jak sobie pobór podatku zorganizował, jakich metod użył i ile się sam przy tej okazji dorobił mało władzę okupacyjną obchodziło. Dodatkowo, w ramach kontraktu zwanego jarłykiem lokalny książę, mógł podbijać niektórych sąsiadów.

W oparciu o taki jarłyk powstało księstwo moskiewskie, które, także w ramach jarłyku, ale tym razem otrzymanego z Imperium Brytyjskiego, nazwało się w 1725 roku Rosją, w nagrodę za podporządkowanie się brytyjskim interesom kolonialnym i za wybudowanie kolonialnej faktorii, zwanej Petersburg. I to niejako wyjaśnia dlaczego w nauce polskiej a zatem i w polityce, słowo jarłyk jest tak rzadko używane i ma tak płytkie znaczenie, mimo że w ramach jeszcze innego jarłyku, zezwolono Rosji na rozbiór Polski. Bo wszystko co dzieje się w polityce, nieomal od zawsze, ma globalne powiązania i w związku z tym, każda lokalna polityczna aktywność, jest podłączona do interesów tych, którzy jarłyki innym wydają.

Idąc tropem jarłyku, warto dostrzegać, że jego istota mimo modyfikacji nadal w świecie obowiązuje. Już przestała być tak jak kiedyś związana wyłącznie z władzą polityczną, ale przeniosła się do innych centrów wywierania wpływu. Łatwo dostrzec zasadę jarłyku w polskiej nauce, kulturze, w świecie finansów, gospodarce. To rządzący tymi sektorami ludzkiej działalności dają zgody na limitowaną aktywność. Bo imperializm obowiązuje także w kulturze i nauce.

Drążąc wiedzę o jarłyku, warto dostrzegać jego praktyczną istotę także w aktualnej sytuacji Polski. Zapytać się dlaczego nam nie wolno wydobywać węgla i zwalczać kornika, a dlaczego wolno wybudować Centralny Port Komunikacyjny i przekopać mierzeję. Warto w tym wszystkim ów mongolski jarłyk widzieć.

fot. Pixabay

Krzysztof Chmielnik

Krzysztof Chmielnik

Dziennikarz redakcji publicystyki Radia Zachód

Powiązane publikacje

Fot. Unsplash
Publicystyka

Niemcy planują rozwój Lubuskiego. Część 1. [AUDIO]

Krzysztof Chmielnik
20 marca 2023
0

Ważni przedstawiciele samorządu Lubuskiego prezentują ostatnio poglądy dalekie od polskiej racji stanu. Przeciwni są reparacjom, publicznie zwierzają się, że nie wiedzą jak...

Czytaj więcej

Lubuskie promowało się w pawilonie niemieckim, zamiast na polskim stoisku

20 marca 2023
Fot. Pixabay

„O czym będą te wybory” i inne ważne pytania

19 marca 2023

Czy starosta słubicki chroni wicemarszałka Marcina Jabłońskiego?

16 marca 2023
Zdjęcie ilustracyjne. Fot. Envato

Populizm, czyli o ojkofobii raz jeszcze

13 marca 2023

Tupanie nóżką

11 marca 2023

„Siły postępu”? „Non abbiate paura”*

10 marca 2023

Najnowsze publikacje

Fot. Unsplash

Niemcy planują rozwój Lubuskiego. Część 1. [AUDIO]

20 marca 2023

Lubuskie promowało się w pawilonie niemieckim, zamiast na polskim stoisku

20 marca 2023
Fot. Pixabay

„O czym będą te wybory” i inne ważne pytania

19 marca 2023

Czy starosta słubicki chroni wicemarszałka Marcina Jabłońskiego?

16 marca 2023
Zdjęcie ilustracyjne. Fot. Envato

Populizm, czyli o ojkofobii raz jeszcze

13 marca 2023

Tupanie nóżką

11 marca 2023

Tagi

"gazeta lubuska" elektrownia w gorzowie elżbieta anna polak gorzowski sierpień gorzów wielkopolski ipn jarosław kaczyński kaczyński komunizm kpo kraj i świat krosno odrzańskie Lubuskie marek budniak michał rachoń niemcy PIS PSL publicystka publicystyka reparacje rok 2022 seksafera w gorzowskim word stan wojenny STREAM sulechów temat dnia temat dnia gorzów temat dnia zielona góra umwl urząd marszałkowski województwa lubuskiego waldemar sługocki ważne ważne gorzów ważne zielona góra województwo lubuskie wojna na ukrainie word wrz wrzg wup w zielonej górze zachod24 zachodnie centrum medyczne Zielona Góra zit
FACEBOOK
TWITTER
YOUTUBE
RSS

Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze
Radio Zachód S.A.

ul. Kukułcza 1
65-472 Zielona Góra

  • Kontakt
  • Cookies i polityka prywatności
  • Radio Zachód
  • Radio Gorzów
  • Radio Zielona Góra
Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2022.
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
  • AKTUALNOŚCI
  • PUBLIKACJE
    • Felieton
    • Face news
    • (Bez)obrazy
    • Audycje
    • Listy
  • AUTORZY
    • Krzysztof Chmielnik
    • Andrzej Pierzchała
    • Simon White
    • Daniel Sawicki
    • Adam Ruszczyński
    • Janusz Życzkowski
    • Kamil Hypki
    • Marek Poniedziałek
    • Redakcja
  • O NAS
  • KONTAKT

© Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2022.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Ta witryna wykorzystuje pliki cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na ich używanie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.