Zachod24.pl
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
  • HOME
  • PUBLIKACJE
    • Audycja
    • Face news
    • Felieton
    • Listy
    • Vlog|Wideo
    • (Bez)obrazy
  • AUTORZY
    • Krzysztof Chmielnik
    • Andrzej Pierzchała
    • Simon White
    • Daniel Sawicki
    • Adam Ruszczyński
    • Janusz Życzkowski
    • Kamil Hypki
    • Marek Poniedziałek
    • Redakcja
  • O NAS
  • KONTAKT
Zachod24.pl
  • HOME
  • PUBLIKACJE
    • Audycja
    • Face news
    • Felieton
    • Listy
    • Vlog|Wideo
    • (Bez)obrazy
  • AUTORZY
    • Krzysztof Chmielnik
    • Andrzej Pierzchała
    • Simon White
    • Daniel Sawicki
    • Adam Ruszczyński
    • Janusz Życzkowski
    • Kamil Hypki
    • Marek Poniedziałek
    • Redakcja
  • O NAS
  • KONTAKT
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
Zachod24.pl
Strona główna Publicystyka Felieton

Jarłyk

Krzysztof Chmielnik Krzysztof Chmielnik
24 listopada 2019
A A
fot. Pixabay

fot. Pixabay

Udostępnij na FacebookuUdostępnij na Twitterze

Warto przyswoić do polskiego słownika politycznego słowo „jarłyk”. Według słownika języka polskiego znaczy ono tyle co – „dekret władców mongolskich i tatarskich zawierający rozkazy dla książąt podbitych ziem”. Zgodnie z taktyką dezinformowania, definicja ta nie podaje istoty owych rozkazów. Sięgnijmy zatem do wikipedii. Tam podobne omijanie istoty rzeczy i trzymanie się tego, że w języku tureckim jarłyk znaczy – rozkaz.

Mamy zatem do rozważenia dwie kwestie. Pierwszą – czym w praktyce były owe rozkazy i jakie relacje tworzyły pomiędzy tymi, którzy rozkazywali i tymi, którzy rozkazy otrzymywali. Drugą kwestią być może ważniejszą, jest pytanie, dlaczego w oficjalnych definicjach, nie podaje się praktycznego kontekstu mongolskich rozkazów wydawanych zarządcom podbitych ludów.

Zatem po kolei. Ów jarłyk był rodzajem kontraktu pomiędzy władzą okupacyjną a kolaborancką władzą lokalną. Istotą owego kontraktu był bilans kosztów i zysków z okupacji podbitego terytorium. Mongołowie znający chińskie koncepcje strategiczne uznali, że zamiast pilnować podbitych samemu, lepiej to zlecić komuś posłusznemu i lokalnemu, lepiej zorientowanemu w sprawach miejscowych. Celem jarłyku było wyciśnięcie z podbitych terytoriów maksymalnego zysku. W ramach jarłyku lokalny władca otrzymywał piękny tytuł księcia wraz z obowiązkiem dostarczania okupantowi określonej kwoty lub określonych dóbr. Jak sobie pobór podatku zorganizował, jakich metod użył i ile się sam przy tej okazji dorobił mało władzę okupacyjną obchodziło. Dodatkowo, w ramach kontraktu zwanego jarłykiem lokalny książę, mógł podbijać niektórych sąsiadów.

W oparciu o taki jarłyk powstało księstwo moskiewskie, które, także w ramach jarłyku, ale tym razem otrzymanego z Imperium Brytyjskiego, nazwało się w 1725 roku Rosją, w nagrodę za podporządkowanie się brytyjskim interesom kolonialnym i za wybudowanie kolonialnej faktorii, zwanej Petersburg. I to niejako wyjaśnia dlaczego w nauce polskiej a zatem i w polityce, słowo jarłyk jest tak rzadko używane i ma tak płytkie znaczenie, mimo że w ramach jeszcze innego jarłyku, zezwolono Rosji na rozbiór Polski. Bo wszystko co dzieje się w polityce, nieomal od zawsze, ma globalne powiązania i w związku z tym, każda lokalna polityczna aktywność, jest podłączona do interesów tych, którzy jarłyki innym wydają.

Idąc tropem jarłyku, warto dostrzegać, że jego istota mimo modyfikacji nadal w świecie obowiązuje. Już przestała być tak jak kiedyś związana wyłącznie z władzą polityczną, ale przeniosła się do innych centrów wywierania wpływu. Łatwo dostrzec zasadę jarłyku w polskiej nauce, kulturze, w świecie finansów, gospodarce. To rządzący tymi sektorami ludzkiej działalności dają zgody na limitowaną aktywność. Bo imperializm obowiązuje także w kulturze i nauce.

Drążąc wiedzę o jarłyku, warto dostrzegać jego praktyczną istotę także w aktualnej sytuacji Polski. Zapytać się dlaczego nam nie wolno wydobywać węgla i zwalczać kornika, a dlaczego wolno wybudować Centralny Port Komunikacyjny i przekopać mierzeję. Warto w tym wszystkim ów mongolski jarłyk widzieć.

fot. Pixabay

Krzysztof Chmielnik

Krzysztof Chmielnik

Dziennikarz redakcji publicystyki Radia Zachód

Powiązane publikacje

Fot. Pixabay
Felieton

Zbrodnia smoleńska

Simon White
10 kwietnia 2022
0

Prolog Pisząc rok temu felieton dotyczący tego, co wydarzyło się pod Smoleńskiem, zatytułowałem go „Perspektywa zbrodni” (https://zachod.pl/444538/10482/). Z triady, którą uwzględniłem, używając...

Czytaj więcej

Widziane z prowincji | „Fakty są święte… ” Pochwała nieuctwa

6 kwietnia 2022

Widziane z prowincji | Dlaczego wciąż jestem antykomunistą?

29 marca 2022
Fot. Pixabay

Widziane z prowincji | Prawda leży…

23 marca 2022
Fot. Pixabay

Widziane z prowincji | Die Mutter Angela. Danke

23 marca 2022
Fot. Pixabay

Rosja przeciwko ludzkości

20 marca 2022

Niepewność losu

14 marca 2022

Najnowsze punlikacje

Wojna trwa

29 czerwca 2022

Urawniłowka

29 czerwca 2022

Śmierć dobry (18+)

26 czerwca 2022

Po naukę do Pacanowa

21 czerwca 2022

Piotruś Pan

20 czerwca 2022

Schizofrenia, czyli choroba dwubiegunowa

20 czerwca 2022

Tagi

ANALIZA felieton Galeria Lubuskie PIS PSL Publicysta publicystka publicystyka sonda STREAM Strzelce Krajeńskie Twitter WIDEO wybory 2018 WYNIKI WYBORÓW zachod24 Zielona Góra
FACEBOOK
TWITTER
YOUTUBE
RSS

Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze
Radio Zachód S.A.

ul. Kukułcza 1
65-472 Zielona Góra

  • Kontakt
  • Cookies i polityka prywatności
  • Radio Zachód
  • Radio Gorzów
  • Radio Zielona Góra
Copyright © Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2022.
Nie znaleźliśmy żadnych wyników
Pokaż wszystko
  • HOME
  • PUBLIKACJE
    • Audycja
    • Face news
    • Felieton
    • Listy
    • Vlog|Wideo
    • (Bez)obrazy
  • AUTORZY
    • Krzysztof Chmielnik
    • Andrzej Pierzchała
    • Simon White
    • Daniel Sawicki
    • Adam Ruszczyński
    • Janusz Życzkowski
    • Kamil Hypki
    • Marek Poniedziałek
    • Redakcja
  • O NAS
  • KONTAKT

© Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Zielonej Górze Radio Zachód S.A. 2022.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Ta witryna wykorzystuje pliki cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na ich używanie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.